Theo yêu cầu của BĐH, tôi sửa chữa bài viết lần nữa ,rồi chuyển về Blog cá nhân. Tôi thật sự chưa hài lòng nhưng thôi đành cứ đưa lên, từ nay đến khi ra sách cũng còn thời gian, sẽ tiếp tục chỉnh sửa lần nữa. Chúng ta đều cảm nhận được tinh thần trách nhiệm, sự lo lắng về chất lượng của sản phẩm chung v.v.của các bạn trong BĐH là  rất cao, rất đáng khâm phục.  QTr.  à, chúng tôi hiều tấm lòng của bạn … 
           

      

                              Đằm thắm một tình bạn…

 

  Hồi ở  trường  Quế Lâm, tôi và Xuân Thiên cùng học lớp 5A , thân nhau không biết từ khi nào; chỉ biết rằng chúng tôi đã giữ mãi tình  bạn thân thiết và sâu lắng ấy cho đến tận ngày Xuân Thiên ra đi về cõi vĩnh hằng.  Ngay cả lúc  này, bao nhiêu năm đã trôi qua, trong ký ức của tôi, Xuân Thiên  vẫn thường hiện về  với hình ảnh  một con người cương nghị, giản dị,  ít nói nhưng giàu tình cảm ,thủy chung , nụ  cười  hiền với chiếc răng khểnh rất đáng yêu. .

 

Còn nhớ lần đi trại hè  sông Ly hồi ấy, chúng tôi  rất say đá bóng . Tôi thường bắt gôn, còn Xuân Thiên tiền đạo, một lần tôi nhào ra cản một đường bóng, bị ngã đau, bạn ấy đã chăm sóc tôi rất tận tình khiến tôi nhớ mãi .

   Hồi 1955, chúng tôi chụp ảnh 3 người trong nhóm tâm giao, gồm :  Huy Châu ,  Xuân Hoài  và  Xuân Thiên . Trong quyển Anbum gia đình, bức ảnh ấy luôn nằm ở vị trí trang trọng, và kỳ diệu thay, 60 năm rồi, nước ảnh vẫn mới như vừa chụp ngày hôm qua.

Trước khi về nước, theo yêu cầu của cô Quế chủ nhiệm lớp, chúng tôi đều phải viết nhật ký tu dưỡng và viết lưu niệm cho nhau.  Tôi vẫn nhớ, chữ Xuân Thiên  đẹp ,cứng cáp,  đều đặn với câu  mở đầu rất ấn tượng : …

  “ Luồng  gió vẫn thổi  mạnh “…, ý nói phong trào cách mạng chống đế quốc trên thế giới vẫn đang phát triển  sôi nổi  khắp nơi v.v. Sau này, khi đã trưởng thành , thỉnh thoảng tôi đem chuyện  ấy ra trêu đùa nhưng XT không giận bao giờ ,chỉ cười trừ, coi như một kỷ niệm vui của một thời  ngây thơ ,cả tin .

   Về nước, tôi học Trường Chu văn An, Nguyễn Gia Thiều, còn Xuân Thiên  về Vinh,  học trường Huỳnh Thúc Kháng . Một điều trớ trêu là sau khi hết cấp 3, tôi xuôi  vào Vinh học ĐH Sư phạm Văn Sử,  còn Xuân Thiên thì  ngược ra Hà Nội học tiếng Nga rồi đi Liên Xô như nhiều bạn khác. Tuy nhiên ,sự  xa cách ấy  không làm tình bạn của chúng tôi phai nhạt, thậm chí còn sâu sắc hơn . Trước ngày Xuân Thiên lên đường  , chúng tôi hẹn gặp nhau tại nhà cô gái Hà Nội cùng lớp  dịu hiền, xinh xắn,  …. và chính tại nơi đó đã diễn ra cuộc trò chuyện kỳ lạ mà cho tới nay tôi vẫn còn nhớ mãi , song  chưa từng kể  với ai.  Xuân Thiên  buồn vì tình yêu đầu đời không thành , và dường như linh cảm điều gì , bạn đã khuyên tôi hãy thay bạn yêu cô gái ấy với ước mong  rằng “bộ ba”  chúng tôi sẽ thân nhau suốt đời , sẽ luôn  đem lại niềm vui, hạnh phúc cho nhau trong bất kỳ hoàn cảnh nào…. Tôi đã khuyên bạn hãy kiên trì, hãy tiếp tục thuyết phục mọi người và giữ lấy tình yêu đẹp v.v. Nhưng cuối cùng cả hai chúng tôi đều không thực hiện được ước nguyện của mình, đành  chôn kín trong lòng những xao động bâng khuâng ban đầu của một thời trai trẻ khó quên.

  Rồi tôi tốt nghiệp Đại Học và  đi dạy tại Hải Phòng . Đến tháng  2/ 1964, trong đợt tuyển quân dường như để chuẩn bị cho chiến tranh, tôi vô tư xin nhập ngũ để “rèn luyện và cống hiến “ , mặc dù thời điểm đó người ta chưa yêu cầu giáo viên  cấp 3 đi bộ đội.   Vì sao đang là một thầy giáo  cấp 3, dạy Trường điểm Bổ túc công nông Hải Phòng , đang hưởng lương 56  đồng, tôi lại tự nguyện nhập ngũ để lĩnh món phụ cấp  binh nhì 5 đồng một tháng ? Đó là một câu chuyện dài ,xin không nói đến ở đây. Tôi chỉ kể những kỷ niệm với Xuân Thiên thời bấy giờ…

Không nhớ vì sao tôi có địa chỉ của Xuân Thiên, khi đó đang theo học ngành VôTuyến điện  tại Kharkop- Ukraina . Nhờ  vậy, chúng tôi thường gửi thư cho nhau . Mỗi khi  viết  cho  tôi , bao giờ Xuân Thiên cũng bắt đầu bằng những  từ  đầy ắp thân thương : “Huy Châu  thân yêu “ . Rồi tôi cũng viết cho Xuân Thiên như vậy, những lúc ấy, lòng bỗng thấy ấm  áp lắng dịu  lạ thường.  Hình như lời một bài hát  từ thời  Quế Lâm xa xưa đã đọng lại trong tâm hồn chúng tôi đến tận lúc trưởng  thành :”  bạn thân yêu nay đang ở đâu ? “… Câu hỏi chứa đầy nỗi băn khoăn thương nhớ những người bạn cùng cảnh ngộ của một thuở thiếu thời dường  như đã khắc sâu vào tâm khảm  khiến chúng tôi viết cho nhau như viết cho người yêu .

…Ngày 5/8/64 , đại đội pháo cao xạ 88 ly của tôi  đóng quân ở Bãi Cháy nên tôi có vinh dự được trực tiếp tham gia  trận đánh lịch sử mở đầu cuộc chiến đấu chống chiến tranh phá hoại Miền Bắc  của không lực Hoa Kỳ.…

  … Trận đánh kết thúc, tôi may mắn thoát chết ( mấy hôm sau,  đơn vị tôi bị một quả tên lửa bắn trúng , một học  sinh của tôi cùng nhập ngũ đã hy sinh tại chỗ )

   Tôi viết thư  kể Xuân Thiên nghe về trận đánh ấy.  Vài ba tháng sau, tôi bỗng nhân được thư trả lời  ;  Bạn  kể rằng các sinh viên VN rất tự hào vì chúng ta đã  bắn rơi nhiều máy bay, bắt sống phi công Mỹ. Họ dịch lá thư của tôi  cho các bạn bè Loeen Xô nghe, ai cũng vừa cảm phục vừa cười vỡ bụng vì đoạn tôi tả ông đại đội phó đứng giữa trận địa vẫy cờ và luôn mồm  chửi toáng lên

      _Khẩu đội 2,  bắn như cục cứt thế hả, hả ..

Sau này gặp lại nhau, Xuân Thiên vẫn  nhắc lại chuyện ấy  và  cười khoái trá,khen văn tôi có chất hài …

   Năm 65, Xuân Thiên  tốt nghiệp về nước , rồi nhập ngũ ,được điều động về Bộ Tư Lệnh Thông tin, công tác tại  nhà máy Thông Tin  liên lạc.   Còn tôi thì  chuyển sang Quân chủng Hải quân . Thời gian này , chúng tôi có điều kiện liên lạc với nhau nhiều hơn ,luôn  động viên nhau phấn đấu tiến bộ không ngừng.

    Năm 69, tôi cưới vợ,một nữ sinh Miền Nam tập kết tại Hải Phòng .

   Xuân Thiên bận đi công tác xa không về dự được, đã gửi  cho tôi một cân chè Thái Nguyên quí hiếm , H M thì mang đến một liễn mỡ đủ để nấu mấy mâm cơm gọi là cỗ cưới ! Bạn Trung  Hải tất bật chạy đi chạy lại lo  phần loa đài âm thanh, Trần Lương giúp chụp ảnh, còn Cao Việt Bách thì hát từ đầu đến cuối toàn bài mới chưa từng  biểu diễn . Thật là một đám cưới thời chiến điển hình tại Hà Nội với sự chung tay góp sức đầy tình nghĩa của bạn bè thời Quê Lâm khiến vợ chồng chúng tôi không bao giờ  quên.

   Năm 1974 , sau khi hoàn thành tốt nhiệm vụ trong chiến dịch  rà phá thủy lôi trên tàu chiến T 217, E171 với cương vị chính trị viên, tôi cùng 2 sĩ quan nữa được Quân chủng Hải quân cử  sang  Liên Xô học tại Học Viện Quân Chính Lênin. Nơi đây  chuyên đào tạo cán bộ cấp tướng trong ngành công tác chính trị của Quân đội Xôviết thời ấy.. Điều bất ngờ thú vị là một  thời gia sau, Xuân Thiên cũng  sang lại LX để làm luận án Phó Tiến sỹ  về chuyên nghành Vô tuyến điện. Chúng tôi đã hẹn nhau và gặp được nhau ở Mátxcơva trong   niềm vui khôn  tả .  Chúng tôi đưa nhau vào hiệu ảnh lớn chụp với nhau mấy kiểu làm kỷ niệm để đảm bảo chất lượng lâu dài, không muốn  ảnh tự chụp thường chẳng giữ được lâu. Quả nhiên, cho đến nay, mấy bức ảnh ấy vẫn còn đẹp lắm . Trong bộ quân phục mùa đông kiểu Hồng quân LX,  trông hai chúng tôi có vẻ hơi nghiêm nghị  nhưng thật ra  chúng tôi vẫn giữ nguyên  tình cảm đằm thắm, ít nói  nhưng sâu lắng vốn thành thói quen từ lâu..

   Sau lần chia tay đó, bắng đi một thời gian khá dài, ,tôi nghe tin Xuân Thiên vào Tây Nguyên, rồi sang Lào công tác ,còn tôi sau khi tốt nghiệp lại về Bộ Tư Lệnh Hải quân nhận nhiệm vụ . Vài năm sau,  tôi  được điều lên công tác tại Ban Nghiên cứu trực  thuộc Văn phòng  TCCT, chỗ Đại Tướng Chu Huy Mân..

Vào những năm 80, sau chuyến đi khảo sát nghiên cứu, Xuân Thiên lại được điều ra Hà Nội , tiếp tục nhận nhiệm vụ tại BTL Thông Tin.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    

  Cũng từ đó, chúng tôi  có dịp gần nhau thường xuyên hơn,  vợ chồng con cái đôi bên thường đến nhà nhau chơi, ăn những bữa cơm đạm bạc thời bao cấp, trò chuyện đủ điều nhưng không bao giờ đả động đến quân hàm ,chức tước của nhau . Chúng tôi thường nói với nhau, những thứ đó đều là “ trê pôkha “ không lâu bền trong cuộc đời này, đừng chạy theo nó kẻo đánh mất mình , thậm chí ngã đau…

   Hồi đó, tôi  có  đứa con gái đầu lòng , vợ chồng Xuân Thiên  có đứa con trai ; một lần chúng tôi nửa đùa nửa thật :  sau này sẽ   gả con cho nhau mặc dù lúc đó, bọn trẻ mới  chín mười tuổi . Tuy nhiên  việc ấy không thành, có lẽ do .. số phận đã được lập trình theo cách khác, không ai cưỡng lại được.

   Vào khoảng đầu những năm 90, có lần Xuân Thiên bị ốm, tôi thấy đã có những biểu hiện khác thường về thần  kinh. Thậm chí hôm đến thăm Tiến Nguyên tại Cơ quan Viện nguyên tử Quốc Gia,  đang ăn,  Xuân Thiện bỗng  rơi đũa, không gắp được thức ăn, tôi phải gắp cho, trong lòng cảm thấy một nỗi  lo lắng mơ hồ, nhưng không biết  là bệnh gì. Lúc đầu gia đình tưởng là Pakinson,sau này mới biết đó là di chứng chất độc da cam . Thật là đau xót.

  Vào đầu năm 96,  tôi lại sang Nga lần nữa, đến năm 1998 thì về hẳn, . Vừa  nghe tin Xuân Thiên ốm nặng, tôi vội chạy đến nhà  thì chao ôi, bạn đã nằm bất động trên giường, toàn thân gầy xọp chỉ còn da bọc xương . Tôi không dằn lòng được, ôm lấy bạn, nước mắt rưng rưng ,đau đến tột cùng , thầm trách ông Trời sao quá độc ác  bất công..  Trông thây tôi, khuôn mặt Xuân Thiên biến dạng rất đáng thương, cổ họng có tiếng gừ gừ khe khẽ .

   Minh Dương vợ Xuân Thiên nói thầm vào tai tôi : 

 - Anh ấy khóc đấy !

   Rồi Xuân Thiên mất . Đúng hôm đó, vì một lý do riêng tư mà mãi sau này tôi mới biết không hẳn quan trọng  , tôi đã không thể đến vĩnh biệt bạn  tại tang lễ. Tôi đã không được nhìn mặt  người bạn thân yêu suốt đời của tôi lần cuối cùng . Vài hôm sau, tôi đến nhà, thắp nén nhang lên bàn thờ Xuân Thiên  và đã khóc không cần kìm nén  với nỗi đau và sự ân hận không thể nào nguôi…Cho tới bây giờ  ,mỗi khi nhớ lại , tôi vẫn giận mình , không thể tha thứ cho mình về điều đó.

   Dường như ông Trời hiểu lòng tôi nên đã cho   ngôi mộ Xuân Thiên đặt khá  gần khu mộ bố tôi mà gia đình đã chuyển từ  khu A Văn Điển đưa lên Thanh Tước từ lâu.…Thế là mỗi lần lên đó thắp hương ,tôi đều gặp lại bạn , lại được tâm sự với bạn những điều sâu kín chỉ chúng tôi biết với nhau.

    Mấy năm sau, gia đình mới bốc mộ bạn về đặt cạnh  mộ ông thân sinh ,vì vậy ,tôi không được thắp hương cho Xuân Thiên nữa ,nhưng trong trái tim tôi, bạn tôi  vẫn sống mãi , trẻ maĩ, đẹp mãi với nụ cười hiền đã trở nên rất đỗi  thân quen.

  Tôi lưu giữ  những  kỷ niệm không phai mờ về Xuân Thiên như  một niềm vui êm đềm ,trong trẻo , xen lẫn một nỗi ân hận day dứt sẽ theo tôi  đến tận cuối đời.

   …Gần đây có tin nhà máy M1- Viện TT QĐ đã cải tiến thành công máy liên lạc vô tuyến sóng cực ngắn ưu việt hơn của LX và Mỹ, tôi nghĩ ngay đến công sức,trí tuệ và sự hy sinh của Xuân Thiên.  Tôi tin chắc rằng, thành quả hôm nay có công lao đóng góp không nhỏ  của Trung tá Ts Nguyễn Xuân Thiên, một người  tài năng và đầy tình thần trách nhiệm trước Tổ Quốc , nhân dân , người chồng,người cha mẫu mực trong gia đình, người bạn  thân thiết một thời Quế Lâm của tôi. Hơn nữa hai đứa con trai của Xuân Thiên đều được sinh ra trước khi bạn vào Nam công tác nên không bị ảnh hưởng bởi chất độc Đioxin  và đều trưởng thành ,có cuộc sống xứng đáng. Nghĩ vậy, tôi lại thấy vui lên , như được cuộc đời an ủi phần nào …

… Xuân Thiên thân yêu, hãy tha lỗi cho mình và hãy luôn mỉm cười như khi chúng ta đang còn  ở bên nhau.

                                                                      6/2013

       .